Koopmanshuis
Noorderhoofdstraat 26
1561 AV Krommenie
Rijksmonument nummer 39955
Dit huis is voorzien van een ingezwenkt voorschot, met rijke bekroning in Lodewijk XVI-stijl, zijkrullen en guirlande en heeft een bakstenen pui. De voordeur met diamantkop-panelen en snijraam staat in een omlijsting met pilasters en snijwerk (XIXe). Er zijn twee binnenportieken, waarvan een met halfzuilen. De voorkamer heeft een marmeren schoorsteenmantel, houten lambrizering en geschilderd behang (XIXe) en verder binnenblinden. (Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed).
De ontwikkeling van het gebouw is onder te verdelen in drie fasen. De oudste fase dateert vermoedelijk van kort na de grote dorpsbrand in 1702 en bevindt zich in het midden van het huidige pand. Ten opzichte van het voorhuis ligt dit bouwdeel iets lager. De tweede fase dateert uit het eerste kwart van de 19e eeuw. In deze fase is de woning aan de westzijde uitgebreid tot aan de weg. De pui en de gevel aan de zuidzijde zijn versteend (maar was van hout, J.v.d.W). Boven de pui is een fraaie houten pronkgevel met Lodewijk XVI decoraties aangebracht. De (houten) noordgevel met een getrapte weeg blijft gehandhaafd. Inwendig krijgt het iets hoger gelegen voorhuis een driebeukige opzet. Aan de noordzijde werd de gang geplaatst, die de oudere woning ontsluit. Ten opzichte van de zolder van de oudbouw ligt de vloer van de zolder van het voorhuis hoger. De derde fase aan het eind van de 19e eeuw kenmerkt zich door de bouw van het tweelaags in kruisverband gemetselde achterhuis. Dit bouwdeel is iets breder dan de rest van het gebouw. (Bron: Zaanstad).
Krommenieër Kroniek nr. 88 besteed uitgebreid aandacht aan dit koopmanshuis en is in te zien bij het HGC.